Ψυχικό τραύμα: υπάρχει γιατρειά ή όχι;
Άρθρο Της Βασιλικής Κ. Μαργέτη
Ψυχολόγου – Ψυχοθεραπεύτριας δημοσιευμένο στο iatropedia.gr
Κάποια στιγμή στη ζωή μας, είναι πιθανό να βιώσουμε ένα γεγονός το οποίο είναι απειλητικό για τη δική μας ασφάλεια, ή των άλλων γύρω μας. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα ή άλλο σοβαρό ατύχημα, σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, μια φυσική καταστροφή, όπως πυρκαγιά ή πλημμύρα ή για ορισμένους, η εμπειρία του πολέμου ή τα βασανιστήρια. Μερικά άτομα μπορεί να έχουν βιώσει πολλαπλά συμβάντα βίας ή/και παιδική κακοποίηση.
Κάθε άτομο έχει ένα μοναδικό τρόπο να ανταποκρίνεται και να αναρρώνει από ένα τραυματικό γεγονός. Συμβαίνει συχνά με αυτούς που εμπλέκονται σε ένα τέτοιο συμβάν ή μια καταστροφή να δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν αυτά που έζησαν και να χρειάζονται λίγο χρόνο ώστε να συμβιβαστούν με ό, τι έχει συμβεί.
Πώς θα μπορούσε να μας επηρεάσει ένα ψυχικό τραύμα;
Είναι φυσιολογικό να παρουσιάζονται ισχυρές αντιδράσεις μετά από ένα τραυματικό γεγονός οι οποίες εκδηλώνονται με ποικίλους τρόπους. Πιο συγκεκριμένα,
• μέσω των σκέψεων – πχ αναδρομές στο παρελθόν, ενοχλητικές αναμνήσεις του γεγονότος, έντονη αμφισβήτηση και φόβος για την ασφάλεια, τον έλεγχο της ζωής και την προβλεψιμότητα
• μέσω της φυσιολογίας – πχ αυξημένος καρδιακός ρυθμός, ρηχή ή ακανόνιστη αναπνοή, νευρικότητα ή διέγερση, φτωχή συγκέντρωση και μνήμη, αυξημένη εφίδρωση, διαταραγμένος ύπνος και εφιάλτες
• μέσω της συμπεριφοράς – πχ συμμετοχή σε ριψοκίνδυνες συμπεριφορές όπως κατάχρηση αλκοόλ ή χρήση ναρκωτικών, παρορμητικότητα, απάθεια, κοινωνική απόσυρση, αποφυγή όλων των ερεθισμάτων που αποτελούν «υπενθυμίσεις» του τραύματος
• μέσω των συναισθημάτων – πχ έντονος φόβος, τρόμος, δυσφορία και άγχος, αίσθημα αβοηθησίας, σοκ, συναισθηματικό μούδιασμα, θλίψη, ενοχή, θυμός, απελπισία, απογοήτευση ή κατάθλιψη. Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική η διαπίστωση ότι υπάρχει έντονη συναισθηματική διακύμανση μετά την τραυματική βιωματική εμπειρία.
Αν οι παραπάνω αντιδράσεις επιμένουν πέραν των δύο εβδομάδων ή επηρεάζουν αρνητικά τις σχέσεις, την εργασία ή τη μελέτη, τότε το άτομο χρειάζεται να αναζητήσει επαγγελματική βοήθεια από κάποιον ειδικό θεραπευτή.
Πώς επιτυγχάνεται η φροντίδα του εαυτού μετά από την τραυματική εμπειρία?
Είναι αλήθεια πως υπάρχουν τρόποι για την αποκατάσταση της ψυχικής ηρεμίας, της συναισθηματικής σταθερότητας και της σωματικής ανακούφισης μετά από έναν ψυχικό τραυματισμό.
«Βοηθητικά εργαλεία» για την βελτίωσή σας θα μπορούσαν να είναι:
Η υποστήριξη και η φροντίδα από τα μέλη της οικογένειας ή τους φίλους
Η διατήρηση όλων των μεθόδων ενδυνάμωσης και στήριξης που συνηθίζατε να χρησιμοποιείτε πριν το τραύμα όπως η άσκηση ή το χόμπι σας
Η διατήρηση της καθημερινότητα σας σε σύντομο χρονικό διάστημα και η επιστροφή στις συνήθειές σας (εργασία ή σπουδές) αποφεύγοντας τις υπερβολές
Η αναγνώριση και η κατανόηση ότι έχετε βιώσει κάτι συντριπτικό! Αυτό σας επιτρέπει να πάρετε το χρόνο σας στη διαδικασία αποκατάστασης.
Μιλήστε για το πώς αισθάνεστε και τι συνέβη μόνο όταν είστε έτοιμοι.
Η συμμετοχή σε χαλαρωτικές και ευχάριστες δραστηριότητες είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική τη στιγμή που η ζωή σας έχει υποστεί ένα τόσο μεγάλο πλήγμα από το τραυματικό συμβάν.
Αποφύγετε τη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών για να αντιμετωπίσετε την δυσφορία.
Παραμείνετε συνδεδεμένοι με τους δικούς σας ανθρώπους και εμπλακείτε με τις οικείες δραστηριότητες, εάν είστε σε θέση.